Η πανδημία του COVID-19 έχει δημιουργήσει διεθνώς κι αδιακρίτως μία σοβαρή κρίση πέρα από τη Δημόσια Υγεία και στην οικονομία αλλά και στην ψυχολογία αγορών και επενδυτών. Όσον αφορά στην οικονομία, η παγκόσμια ανάπτυξη αναμένεται να περιοριστεί σημαντικά λόγω της ευρείας διάδοσης του ιού, οδηγώντας την Ευρώπη, την Αμερική και 170 χώρες συνολικά σε ύφεση. Στην Ελλάδα μάλιστα, η ύφεση αυτή υπολογίζεται να ξεπεράσει κατά πολύ το 5%.
Η οικονομική αβεβαιότητα που επικρατεί πυροδοτεί αλυσιδωτές αντιδράσεις με τεράστια επίδραση στον επιχειρηματικό κόσμο, αλλά και στο γενικότερο κοινωνικό σύνολο. Παρά τα οικονομικά μέτρα που λαμβάνονται, οι επιχειρήσεις θα καλεστούν να ανταπεξέλθουν στη διαφαινόμενη και μάλλον εκτενή οικονομική κρίση που επέρχεται. Ωστόσο, θα πρέπει να αποδείξουν ότι μπορούν να είναι βιώσιμες, ενώ οι ηγέτες της κάθε επιχείρησης ότι είναι στην ουσία Κοινωνικά Υπεύθυνοι ως προς τους εργαζομένους τους, την κοινωνία, την ασφάλεια και την ποιότητα των προϊόντων και υπηρεσιών τους. Ιδιαίτερα στο θέμα της Υπευθυνότητας ως προς την κοινωνία και τους εργαζόμενους, οι απαιτήσεις της κοινής γνώμης είναι εξαιρετικά υψηλές, αντίστοιχες με αυτές που έχουν και για τη διακυβέρνηση της χώρας.
Είναι γεγονός πως ορισμένοι κλάδοι της οικονομίας πλήττονται περισσότερο από κάποιους άλλους, με χαρακτηριστικά παραδείγματα τις περιπτώσεις του τουρισμού, των αερομεταφορών, της εστίασης, του εμπορίου. Αντιπροσωπευτικό δείγμα αποτελεί η ζημιά των αεροπορικών εταιρειών επιβατικών πτήσεων που προβλέπεται να κυμανθεί μεταξύ $63 δισεκατομμυρίων και $113 δισεκατομμυρίων για τη φετινή χρονιά, ανάλογα και με τις διαστάσεις που θα λάβει η πορεία του ιού, σύμφωνα με στοιχεία της IATA.
Οι Εταιρείες που ανήκουν σε αυτούς τους κλάδους θα πρέπει να υλοποιήσουν στοιχειώδη επαναξιολόγηση του επιχειρηματικού τους μοντέλου και των πιθανών ρίσκων που θα μπορούσαν να επιδράσουν στην εταιρική συνέχεια, ενώ θα μπουν στον πειρασμό να μειώσουν προσωπικό και αμοιβές, όπως και την κοινωνική τους συνεισφορά.
Αντίστοιχα υπάρχουν και κλάδοι που ευνοούνται όπως τα σουπερμάρκετ, συγκεκριμένες φαρμακευτικές εταιρείες, οι couriers και πολλοί άλλοι. Ήδη κάποιοι από τους κλάδους αυτούς, όπως εταιρείες courier, μπήκαν σε πειρασμό να αυξήσουν τις τιμές τους, αλλά δυστυχώς για αυτούς δημιουργήθηκε μεγάλη αναστάτωση και κακή δημοσιότητα, που πιθανά θα οδηγήσουν αναγκαστικά σε αναθεώρηση της πολιτικής τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι προσδοκίες για εταιρείες των κλάδων αυτών, πέρα από τη διατήρηση των εργασιακών πλεονεκτημάτων προς τους εργαζόμενούς τους, είναι και η σημαντική Κοινωνική Συνεισφορά τους σε σχέση με όλους τους κλάδους που έχουν πληγεί.
Για όλους όσοι είχαν υλοποιήσει σημαντικές πρωτοβουλίες στην Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη μέχρι σήμερα, τώρα είναι ο καιρός να δείξουν έμπρακτα την Υπευθυνότητά τους. Μέσω των προγραμμάτων Εταιρικής Υπευθυνότητας, η κοινωνία αναμένει τη χρήση των εταιρικών πόρων προς όφελος του κοινού καλού, τη διατήρηση κατά το δυνατόν των εργασιακών σχέσεων και παροχών προς τους απασχολούμενούς τους και τη δράση φιλανθρωπικών ενεργειών μέσω άμεσων δωρεών ή παροχής υλικών σε ευπαθείς ομάδες, πέρα από τη στήριξη των δομών Υγείας, φροντίζοντας ταυτόχρονα για τη σωστή και έγκαιρη εξυπηρέτηση των πελατών τους.
Παρά τη σημαντική ανταπόκριση που υπάρχει από κάποιες εταιρείες και μεγάλα φιλανθρωπικά ιδρύματα, ο χώρος της δημόσιας υγείας εξακολουθεί να έχει ελλείψεις σε παροχή νοσοκομειακού και ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού, καθώς και σε υποστήριξη του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού πρώτης γραμμής. Αντίστοιχα, μεγάλες ανάγκες υπάρχουν και σε ευπαθείς ομάδες και Μη Κυβερνητικούς Οργανισμούς (ΜΚΟ), οι οποίες λόγω της κρίσης έχουν αυξηθεί σημαντικά.
Όσον αφορά στους εργαζομένους, είναι ουσιαστικό να διασφαλιστεί η εργασία, η καλή ψυχολογία αυτών και των οικογενειών τους, ενώ επιπλέον, να μην παραμεληθεί και η δυνατότητα προσωπικής τους ανάπτυξης μέσω ηλεκτρονικής εκπαίδευσης (online courses) για την καλύτερη ενημέρωση των αναγκών της εποχής. Επίσης, η δημιουργία προσαρμοσμένων συνθηκών εργασίας, όπως με τη μορφή της τηλεργασίας, ελαχιστοποιούν την έκθεση των απασχολούμενων στον κίνδυνο και μειώνουν τις μετακινήσεις τους. Η τεχνολογία σε αυτήν την περίπτωση μοιάζει με σημαντικό συνεργάτη, καθώς οι εναλλακτικές μέθοδοι επικοινωνίας που δίνει είναι αξιοσημείωτες.
Οι βιώσιμες επιχειρήσεις που στο πλάνο τους συμπεριλαμβάνουν δράσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας γνωρίζουν ήδη τον τρόπο προσφοράς και στήριξης του ευρύτερου συνόλου, εξασφαλίζοντας όμως και οι ίδιες τη δική τους επιβίωση. Έχει έρθει η στιγμή που αυτή η προσπάθεια που έκαναν ως τώρα θα αποδώσει στη συνείδηση της κοινωνίας και στην αγορά γενικότερα.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο έντυπο Αφιέρωμα του «Βήματος της Κυριακής», την Κυριακή 19 Απριλίου, 2020.