Οι ESG προκλήσεις των μικρομεσαίων επιχειρήσεων κατά την εφαρμογή της CSRD
October 8, 2024
Ποια είναι τα ζητήματα που απασχολούν τις επιχειρήσεις σχετικά με θέματα Βιώσιμης Ανάπτυξης και πως θα τους επηρεάσει η νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το 2030 (Πράσινη Συμφωνία) στο προσεχές μέλλον. Γιατί οι καταναλωτές αλλά και οι επενδυτές θέτουν πλέον ψηλά τον πήχη της Βιώσιμης Ανάπτυξης;
Σύμφωνα με την Ursula von der Leyen, πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής 100 δισεκατομμυρία Ευρώ θα επενδυθούν τα επόμενα χρόνια στο πλαίσιο ενός «μηχανισμού δίκαιης μετάβασης» προς την Βιώσιμη Ανάπτυξη. Φαίνεται ότι το 2020 θα αποτελέσει χρονιά-ορόσημο για τα ζητήματα αυτά.
Στόχος είναι η Ευρώπη να καταστεί η πρώτη κλιματικά ουδέτερη ήπειρος μέχρι το 2050, επιβραδύνοντας τη θέρμανση σε παγκόσμιο επίπεδο και μετριάζοντας τα αποτελέσματά της. Η Ευρωπαϊκή Πράσινη συμφωνία αποτελεί τη νέα αναπτυξιακή στρατηγική της Ευρώπης, η οποία θα μειώσει τις εκπομπές, δημιουργώντας παράλληλα νέες θέσεις εργασίας και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής, μέσω της επένδυσης στην καθαρή ενέργεια, της επέκτασης του εμπορίου εκπομπών, της ενίσχυσης της κυκλικής οικονομίας και την διατήρησης της βιοποικιλότητας.
Τον ερχόμενο Μάρτιο θα προταθεί ο πρώτος Ευρωπαϊκός Νόμος για το Κλίμα, καθώς επενδυτές, και επιχειρηματίες χρειάζονται σαφείς κανόνες για το σχεδιασμό των μακροπρόθεσμων επενδύσεων τους.
Πως θα επηρεαστούν οι επιχειρήσεις στην Ελλάδα
Η Πράσινη Συμφωνία μπορεί να θεωρηθεί ως μηχανισμός απαλλαγής της οικονομία από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και αναμένεται να επηρεάσει χιλιάδες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα τα επόμενα χρόνια ακόμα και εταιρείες παροχής υπηρεσιών ή και μικρομεσαίες επιχειρήσεις καθώς και τον Δημόσιο Τομέα.
Φόρος Άνθρακα. Για παράδειγμα θα δημιουργηθεί Φόρος Άνθρακα για εισαγόμενα προϊόντα στην ΕΕ. ενώ αντίστοιχοι φόροι θα δημιουργηθούν και από άλλα κράτη για Ευρωπαϊκά προϊόντα και υπηρεσίες που αυτά θα εισάγουν. Ας μην ξεχνάμε ότι ο Καναδάς εδώ και δύο χρόνια έχει εφαρμόσει φόρο άνθρακα για όλες τις επιχειρήσεις που λειτουργούν στον Καναδά.
Υπεύθυνες Επενδύσεις Θα προωθηθούν οι πράσινες επενδύσεις μέσω κονδυλίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων που θα γίνει η νέα Τράπεζα επιδότησης δράσεων κατά της κλιματικής αλλαγής ενώ αυστηρά κριτήρια θα ενσωματωθούν για την χρηματοδότηση των επιχειρήσεων από τις τράπεζες. Πιο απλά εταιρείες που δεν συμμορφώνονται σε συγκεκριμένα κριτήρια για την Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΕSG Κριτήρια για το Περιβάλλον, Κοινωνία, Διακυβέρνηση) ή ανήκουν σε συγκεκριμένους ρυπογόνους κλάδους θα έχουν μεγάλη δυσκολία στην χρηματοδότησης τους
Αντίστοιχα οι επενδυτές δεν θα επενδύουν σε επιχειρήσεις εισηγμένες και μη εισηγμένες που δεν πληρούν διεθνή κριτήρια και standards όπως τα GRI, CDP ή δεν θα έχουν θετικές αξιολογήσεις σε αντίστοιχους ΕSG δείκτες.
6 Σημαντικές Τάσεις για το 2020
Σημαντικές τάσεις προκύπτουν από τις διεθνείς έρευνες του Κέντρου Αειφορίας στην Ευρώπη (Trends and Challenges for European Companies on Sustainability Goals Integration and Sustainability (CR) Impact ) όσο και από την νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής ¨Ένωσης για θέματα Κλιματικής αλλαγής και βιώσιμης Ανάπτυξης που αναφέρθηκε παραπάνω:
- Στροφή προς την Κυκλική Οικονομία – Έχει ανακοινωθεί ένα πακέτο κινήτρων 24 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη διευκόλυνση της Κυκλικής Οικονομίας στην Ευρώπη ενώ αναμένεται νέα αυστηρή νομοθεσία για χρήση δημιουργία ανακυκλώσιμων υλικών.
- Πλαστικό – Οι βιοδιασπώμενες εναλλακτικές λύσεις στο πλαστικό θα γίνουν πιο συνηθισμένες σε μια προσπάθεια προστασίας του θαλάσσιου περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας.
- Ηλεκτρικά Αυτοκίνητα και νέα τεχνολογία φόρτωσης τους θα αντικαταστήσουν την πλειοψηφία των συμβατικών αυτοκινήτων μέχρι το 2030.Προφανώς η Ελλάδα έχει μείνει αρκετά πίσω στο συγκεκριμένο θέμα.
- Οι ετήσιες Εκθέσεις Εταιρικής Υπευθυνότητας θα εκδίδονται πλέον και από μεσαίες επιχειρήσεις, πέρα από μεγάλες επιχειρήσεις, ενώ ειδικοί ESG δείκτες αξιολόγησης θα κρίνουν την πρόσβαση των εταιρειών αυτών σε χρηματοδότηση από τράπεζες αλλά και επενδυτικά Funds.
- Σημαντικές πιέσεις θα δεχθούν οι Ελληνικές επιχειρήσεις για ενσωμάτωση στις πολιτικές τους θέματα για την κλιματική αλλαγή και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου στα προϊόντα τους όπως και την δημιουργία βιώσιμων αλυσίδων εφοδιασμού. Σε αυτό το σημείο αναμένεται να επηρεαστούν και μικρές επιχειρήσεις που αποτελούν μέλος της αλυσίδας προμηθευτών μεγαλύτερων εταιρειών στο εξωτερικό ή πολυεθνικών επιχειρήσεων.
- H σημαντική αύξηση των Επαγγελματιών Εταιρικής Υπευθυνότητας και Βιώσιμης Ανάπτυξης. Αυξάνεται η αναγκαιότητα για καλά εκπαιδευμένα στελέχη, που μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις και τις προτιμήσεις των ενδιαφερόμενων μερών της εταιρείας και να ενδυναμώσουν την κουλτούρα διαφάνειας και βιωσιμότητας. Τα στελέχη αυτά πλέον θεωρούνται απαραίτητα σε πολλά τμήματα μιας επιχείρησης, όπως είναι το νομικό τμήμα, το οικονομικό, το ERM, οι προμήθειες, η έρευνα και ανάπτυξη. Πλέον δεκάδες πιστοποιημένα προγράμματα δίνουν τις απαραίτητες γνώσεις και πιστοποιούν τους επαγγελματίες
Συμπεράσματα
Τα λιγότερο ενθαρρυντικά νέα είναι ότι η πλειοψηφία των Ελληνικών Επιχειρήσεων αγνοεί ουσιαστικά την σημασία της Βιώσιμης Ανάπτυξης και Εταιρικής Υπευθυνότητας δεδομένου ότι σύμφωνα με τα αποτελέσματα της τελευταίας έρευνας του Kέντρου Αειφορίας (CSE) μόνο 90 επιχειρήσεις από τις χιλιάδες που επιχειρούν στην Ελλάδα έχουν δείξει ότι παίρνουν πιο σοβαρά το θέμα αυτό και θεωρούν ότι θα επηρεάσει πιθανά την ανταγωνιστικότητα τους ή και το επιχειρηματικό τους μοντέλο στο άμεσο μέλλον
Η Βιώσιμη Ανάπτυξη είναι πλέον συνδεδεμένη με την οικονομική ανάπτυξη όπως και την ανταγωνιστικότητα της Ελληνικής Οικονομίας και δεν είναι σίγουρο οι πολιτικοί μας το έχουν αντιληφθεί αυτό ακόμα.
Προφανώς ποτέ δεν είναι αργά για ενσωμάτωση της Βιώσιμης Ανάπτυξης στην επιχειρηματική στρατηγική και ελπίζουμε ότι θα δοθούν έξυπνα κίνητρα από το κράτος ενώ θα δημιουργηθεί μια νέα –πρακτική και ρεαλιστική- Εθνική Στρατηγική για την Βιώσιμη Ανάπτυξη από το Υπουργείο Οικονομικών.
Ποτέ δεν είναι αργά!
* Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο Βήμα της Κυριακής (Δεκέμβριος 2019) από τον κ. Νίκο Αυλώνα, Πρόεδρο του Κέντρου Αειφορίας, Επισκέπτη Καθηγητή στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο
