Βιωσιμότητα: Επιλογή ή Επιβίωση;

Στο τελευταίο  άρθρο του κ. Αυλώνα, που φιλοξένησε η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ στην κυριακάτικη έκδοση της 30 Μαρτίου 2025, με τίτλο “Βιωσιμότητα ή Τέλος Παιχνιδιού”, υπογραμμίζει ότι η βιωσιμότητα δεν είναι πλέον προαιρετική για τις επιχειρήσεις, αλλά αποτελεί βασική προϋπόθεση για την επιβίωση και την ανάπτυξή τους.

Η Βιωσιμότητα στις επιχειρήσεις και ESG δεν είναι πλέον προαιρετική. Οι επιχειρήσεις που δεν συμμορφώνονται με τις νέες απαιτήσεις βρίσκονται σε κίνδυνο αποκλεισμού από την αγορά. Οι επιχειρήσεις που ακόμη την αντιμετωπίζουν ως μια επιλογή για δημόσιες σχέσεις, βρίσκονται ήδη ένα βήμα πριν από τον αποκλεισμό τους από την ίδια την αγορά. Η κερδοφορία και η βιώσιμη ανάπτυξη δεν είναι πια δύο αντίθετοι κόσμοι – είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος στη νέα επιχειρηματική πραγματικότητα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν αφήνει περιθώρια παρερμηνειών: Οι απαιτήσεις των τραπεζών στα κριτήρια ESG, οι νομοθεσίες CSRD & CSDDD, ΕU Taxonomy, σε συνδυασμό με τις νέες συστάσεις Omnibus της Ε.Ε αλλάζουν ριζικά το τοπίο. Οι επιχειρήσεις που δεν μπορούν να τεκμηριώσουν όσα ισχυρίζονται, θα βρεθούν αντιμέτωπες με κυρώσεις, απώλεια εμπιστοσύνης, επενδυτική αδιαφορία και, τελικά, περιθωριοποίηση.

Η Νέα Γλώσσα των Αριθμών: ESG = Κερδοφορία

Τα αποτελέσματα της 12ης Ετήσιας Έρευνας του Κέντρου Αειφορίας (CSE) στην Ελλάδα για το 2024 είναι αποκαλυπτικά:
• Περισσότερες από 160 Επιχειρήσεις στην Ελλάδα Μεγάλες και Μεσαίες, Εισηγμένες και μη εισηγμένες εκδίδουν ετησίως Εκθέσεις Βιώσιμης Ανάπτυξης.
• Οι εταιρείες με υψηλές ESG επιδόσεις (στα 3 πιο σημαντικά ESG Ratings παγκοσμίως ) δεν είναι «πιο καλές» – είναι πιο ελκυστικές, πιο έτοιμες για το μέλλον και κυρίως έχουν υψηλή κερδοφορία.
• Οι ελληνικές επιχειρήσεις που επενδύουν σε στρατηγικές ESG έχουν υψηλότερη ανάπτυξη, καλύτερη πρόσβαση σε επενδυτικά κεφάλαια και ισχυρότερη ανθεκτικότητα.
• Το 94% ακολουθεί τα GRI Standards, ενώ το 89% συνδέει τη στρατηγική του με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (UN SDGs).
• Όμως μόνο 32% διασφαλίζουν εξωτερικά τις εκθέσεις τους – μια σοβαρή αδυναμία αξιοπιστίας σε μια εποχή που η διαφάνεια δεν διαπραγματεύεται.

Το Παράδειγμα της Ελλάδας: Με Προοπτικές αλλά και Προκλήσεις

Στην Ελλάδα, το 48% των εισηγμένων εταιρειών υποβάλλει αυτόνομη Έκθεση Βιωσιμότητας – ένδειξη θετικής δυναμικής. Ωστόσο, το στοίχημα είναι μεγάλο: η πραγματική ευθυγράμμιση με το νέο ευρωπαϊκό πλαίσιο. Οι κορυφαίοι κλάδοι που δείχνουν τον δρόμο –μεταφορές, τρόφιμα, ενέργεια, πληροφορική– πρέπει να γίνουν πυλώνες μετασχηματισμού και όχι νησίδες εξαιρέσεων.

Omnibus

Η Omnibus Directive δεν είναι απλώς άλλη μια ευρωπαϊκή οδηγία – είναι ένα καμπανάκι συναγερμού για κάθε επιχείρηση που συνεχίζει να βλέπει τη βιωσιμότητα ως περιττό έξοδο . Με αυστηρές απαιτήσεις ειδικά για τις μεγάλες επιχειρήσεις, ξεκάθαρη γλώσσα και πραγματικές κυρώσεις για παραπλανητικές ESG δηλώσεις, η Omnibus μετατρέπει τη διαφάνεια σε νομική και στρατηγική υποχρέωση.

Μάλιστα η ΕΕ πρόσφατα πρότεινε αλλαγές στις σημαντικές νομοθεσίες CSRD, CSDDD και EU Taxonomy με στόχο την απλοποίηση των κανόνων βιωσιμότητας και την μείωση του διοικητικού φόρτου για τις επιχειρήσεις, με απώτερο σκοπό την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ΕΕ.

Οι επιχειρήσεις σήμερα μεγάλες και μεσαίες, Εισηγμένες και μη Εισηγμένες δεν έχουν άλλη επιλογή από το να επενδύσουν σε:
• Συστηματικές στρατηγικές ESG με μετρήσιμους στόχους.
• Αξιόπιστες, διαφανείς Εκθέσεις Βιωσιμότητας, συμβατές με τα πρότυπα GRI, ESRS και τις νέες απαιτήσεις του Omnibus.
• Τερματισμό του greenwashing (Παραπλανητική Διαφήμιση)

Η βιωσιμότητα είναι στρατηγική επιλογή. Η αγορά αλλάζει. Οι επενδυτές αλλάζουν. Οι κανόνες άλλαξαν.

*Ο κ. Νίκος Αυλώνας είναι πρόεδρος του Κέντρου Αειφορίας (CSE), επισκέπτης καθηγητής στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Aθηνών (IMBA). Aρθρογραφεί συχνά σε έντυπα και εφημερίδες, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό για θέματα σχετικά με τις επιχειρήσεις, την κλιματική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη (ESG).

Διαβάστε όλο το άρθρο εδώ και εδώ